CHAP 100:

CHUYỆN NHÀ BẠN TÔI.

Tôi nhớ là tầm giáp tết năm 2021, khi từ Long Xuyên về thành phố, lúc qua Cần Thơ thì có anh bạn mời vào nhà chơi và rủ ở lại ăn tết cùng gia đình anh cho vui.

Anh bạn hơn tôi hai tuổi, chúng tôi biết và chơi với nhau cũng phải gần 30 năm rồi, anh làm công việc buôn bán xe ô tô ở Phnonhpenh, Campuchia, trong lúc về Việt Nam thăm nhà thì bị kẹt lại vài tháng do lúc đó dịch bệnh cúm bùng phát khắp nơi, mọi thứ gần như tê liệt hết.

Nhà anh ở Cam thì chúng tôi vào nhiều lần nhưng nhà ở quê anh thì anh em tôi chưa vào lần nào cả, là chỗ thân thiết nên chúng tôi chả ngại khi xách mạng cùi vào nhà anh ăn tết ké cùng gia đình.

Nhà tổ quê anh gần khu vực quân y viện 21, nơi này tôi khá rành vì năm 87 tôi bị thương nhiễm trùng nặng nên đã được đưa về nằm điều trị tại đây, lúc đó thì chưa biết anh và nhà anh, nhưng ngày đó xa rồi và mọi thứ nay cũng khác rồi.

Căn nhà tổ của anh thì nhỏ thôi, hiện làm nơi thờ tự chứ không có ai ở, còn xung quanh thì các anh chị em được chia đất có xây dựng thêm vài căn nhà nữa, căn nào cũng to và hiện đại, anh chị cũng xây một căn cho mẹ ở ngay trên mảnh đất đó.

Lần đầu tới nhà anh và thăm thú xung quanh, bà con họ mạc anh gần đó rất đông, nếu không có dịch thì bày cỗ ăn uống thì anh nói tới 4-5 bàn mỗi bàn cả chục người lớn nhỏ.

Mới vào khu đất nhà tổ anh chị thì tôi thấy có nhiều dấu tích của kiến trúc xưa cũ, từ ngôi nhà giờ là nơi thờ tự tới những trụ cột cổ xưa thỉnh thoảng vẫn thấy xung quanh khu vực đã xây nhà mới, chứng tỏ gia chủ tổ tiên anh xưa chắc phải là gia đình giàu có..

Ngồi uống cà phê và nói chuyện một lúc thì anh em tôi xin phép qua nhà thờ tổ của anh chị để thắp nén nhang, sau đó lên trên lầu trên căn nhà anh chị xây cho mẹ ở để chào cụ bà, mẹ của anh vẫn còn khoẻ và khá minh mẫn, cha anh thì đã mất mấy chục năm nay rồi.

Căn nhà rộng, đẹp và hiện đại, có nhiều phòng, hiện thì em trai út anh cùng gia đình đang ở đó, anh cùng hai người em nữa làm ăn ở Cam và Thái thỉnh thoảng có đưa gia đình về ở ít bữa.

Khi anh em đi cùng đã thắp hương và chào hỏi bà xong quay ra bàn nước uống cà phê và trà tiếp thì anh đưa tôi lên trên lầu căn nhà đó thắp hương ( đi riêng vì lý do tế nhị tôi không tiện nói).

Lúc đó mới chỉ khoảng chưa tới 6 giờ tối, và thời điểm đó thì ở miền Tây vẫn còn có chút nắng.

Từ dưới sảnh phòng khách đi lên là một cầu thang to và dài, rộng rất đẹp nhưng tôi thấy nó có nét gì đó hơi cổ điển trong căn nhà anh. Anh đi bên phải tôi và hai anh em vẫn nói chuyện, căn phòng thờ này trên cùng của toà nhà và chỉ đàn ông mới được phép lên đó, phía hai dãy phòng hai bên thì không bật đèn nhưng trời vẫn sáng, bỗng nhiên có một đứa trẻ là trai mặc một chiếc áo dài màu đỏ sậm, quần lụa trắng chân đi đôi giày có cãi mõm dài như đôi hài cũng màu đỏ từ phía trên đi xuống những bậc thang, nó đi rất chậm rãi và nhìn đăm đăm vào tôi.

Nói thật rằng ban đầu tôi nghĩ nhanh trong đầu là đây có thể là một đứa cháu của anh chị hoặc gia đình, nhưng sau đó tôi hơi sững vì thái độ của đứa trẻ, tay nó chắp sau lưng cầm một thứ gì như cái ống điếu hút thuốc cổ, và mặt nó như đưa ra phía trước, dáng vẻ của bề trên chứ không phải hàng con cháu, và nó đi qua chúng tôi mà không hề chào hỏi một câu, điều này khá lạ, vì con nít miền Tây có người lạ tới nhà thì khoanh tay chào ngoan ngoãn lắm.

Tôi vẫn nói chuyện nho nhỏ với anh và khẽ kín đáo cúi đầu liếc ngang sang đứa trẻ và liếc mắt theo nó xem nó đi xuống dưới cầu thang..nhưng không bà con ạ.

Khi đi ngang qua tôi đúng hai bậc thang nó mất hút trong không khí, y như khi tôi bất chợt nhìn thấy nó bước trên những bậc thang phía trên đi xuống.

Có một thứ gì đó như trong không gian thoảng qua không hẳn là gió nhưng hơi lạnh lạnh, tôi dừng ngay lại và ngây người nhìn xuống, đưa tay vờ xem đồng hồ thực chất là tôi xem làn da của mình, tóc gáy và gai ốc tôi nổi lên.

Tôi dừng hẳn lại và băn khoăn nhìn xuống phía dưới, anh đi cạnh cũng không để ý thấy thái độ tôi lúc đó, anh dừng ở phía trên cách tôi ba bậc thang và quay xuống nhìn tôi.

Anh hỏi tôi; em có mệt không? Tôi nói dạ không anh, ta đi tiếp đi.

…

Tới đêm muộn, sau khi cả gia đình anh em bạn bè ăn cơm xong, tản ra về các phòng lũ trẻ thì xem mạng người lớn thì facebook…, anh em khác đi cùng tôi thì đi nghỉ, anh bảo đứa cháu gái lớn pha hai ly cà phê, và anh dắt tôi đi loanh quanh từ ngôi nhà thờ tổ tới những ngôi nhà xung quanh, cuối cùng hai anh em ngồi ngoài bàn phía trước nhà ngồi uống cà phê và rì rầm tâm sự..

Tới lúc đó tôi mới hỏi nhỏ anh;

Anh à, chập chập anh em mình lên thắp nhang, lúc đi lên thang em có gặp một đứa bé trai đi trên đó xuống, mà nãy ăn cơm em không thấy nó đâu..

Anh giật mình, có chút hoang mang ngơ ngác lẫn bối rối.. hỏi dồn tôi;

Em thấy hả? Trông hình dáng sao em??

Nghe tôi tả sơ qua thì anh vội nói;

Không phải con cháu đâu em, ông chú anh đó…

Lại tới lượt tôi chưng hửng và bối rối..

…

Anh đã kể tôi nghe về mọi chuyện xưa cũ, tôi cũng xin phép anh đàng hoàng được lưu lại câu chuyện và có thể sẽ kể trên trang cá nhân, anh vui vẻ đồng ý.

Đúng như tôi nghĩ ban đầu khi mới tới đây và nhìn sơ qua những dấu tích kiến trúc cũ còn sót lại của ngôi nhà và nhiều dấu tích xung quanh.

Ông sơ và ông cố anh xưa là điền chủ ở miệt miền Tây này, từ trước thời Pháp.. nhiều điền sản, giàu có lắm, kẻ ăn người ở cả trăm người.

Tới đời ông cố sinh ra ông nội anh thì xảy ra nhiều biến cố, như nhiều điền chủ khác.. phần vì chiến tranh loạn lạc thời thế thay đổi, và gia thế nhà anh phá sản rồi tan đàn xẻ nghé lụn bại tha hương..đất đai tài sản cũng chẳng còn con cháu thì lưu lạc và làm ăn không thể ngóc lên nổi..

Tới đời ông nội sinh ra cha anh thì nghe cha anh lúc còn sống kể lại là, khi làm ăn thất bát phá sản như tuột dốc không phanh thì cụ cố gái có đi coi thầy bói, nghe nói thầy bói này là một người đàn bà còn trẻ thường dùng đồ nam và xưng là cậu, lúc đó nổi tiếng khắp Nam kỳ lục tỉnh, khi coi bói thì ông thầy bói này có phán rằng, trong nhà có một ma nữ chết trẻ và bị ngược đãi oan uổng, người này giờ đã thành gia tiên của gia đình anh, và người này muốn phạt con cháu của những người xưa đã gây ra cái chết của cô ấy..

Ông cố anh đã lần mò hỏi han mãi mới rõ ngọn ngành câu chuyện

Lúc đó trong đám người ăn kẻ ở nhà ông sơ anh có một cô gái trẻ đẹp, cũng là con của người ở trong nhà, chưa có chồng bỗng nhiên chửa hoang mà chỉ mới 15-16 tuổi thôi, bà sơ anh nghi ngờ và bắt cô phá thai, ngày đó phá thai thì chắc dùng thuốc nam chứ làm gì có các phương tiện y khoa như bây giờ, phá thai không được vì đã lớn, bị bắt uống thuốc và bị bà sơ chèn ép quá mức nên cô này uất ức quá, một đêm đã ra treo cổ tự vẫn giữa cổng nhà, mặt quay vào trong nhà..

Nghe nói như vậy thì oán hận rất xấu cho gia chủ, quả là đúng như vậy, sau đó thì ông sơ anh có bị liên quan gì tới việc quan, như kiện cáo tù tội gì đó bây giờ, bị bắt tù và chết trong tù mấy năm sau đó, bà sơ thì sau sự kiện đó cùng với mất tài sản ruộng vườn phần phải bán phần bị thu giữ cũng hoá điên nghe nói chỉ ăn phân và uống nước cống rãnh..

Họ hàng nhà anh thì đặc biệt là dù lụn bại tha hương nhưng lại có rất nhiều người sống thọ, trong nghèo khổ và tỉnh táo minh mẫn tới tận lúc chết.

Tới đời ông nội anh thì có sinh được tám người con, dưới ông cha anh có một người em trai, nghe cha anh cùng những người lớn tuổi trong họ kể lại thì người em trai cha anh mặt mũi khôi ngô và học hành cũng giỏi hơn bình thường, được một người bà con họ xa bên ngoại anh ở Saigon nhận làm con nuôi và đưa lên đó cho học trường Tây hẳn hoi, lúc đó chú là niềm hy vọng gần như duy nhất cho cả nhà.. thế nhưng tới năm 12 tuổi thì chú anh nằng nặc đòi về quê không học nữa, người nhà hỏi tại sao thì ông chú nói là phải về trả nợ.

Bà nội anh lại đi coi thầy bói thì nghe thầy bói có nói rằng trong nhà anh có người khác vào chiếm bát hương gia tiên, người này có oán hận với gia tiên và phải đòi đền mạng…

Không rõ thực hư sao, nhưng đúng là trên cha anh là 6 người chị gái, thì trong đó có một người rất hay có hiện tượng bị “nhập”, khi bị “nhập” thường xưng “cô” với bất cứ ai, và đòi may rất nhiều quần áo, khăn, váy..vv, rồi nhiều lần con cháu kêu nghèo khổ làm gì có tiền mua đồ thì bà “cô” này có nói; Tụi bay còn nợ tao nhiều nợ cả mạng con tao tao phải đòi cho hết..

Rồi chú anh bỏ học về quê, dựng một căn lều trên chính cái mảnh đất anh đang ở bây giờ, xưa thì của dòng họ tổ tiên, nhưng tán gia bại sản phải bán cho người ta, và người ta có lúc làm nơi nhốt bò, chỉ còn một khoảng đất nhỏ nơi ông bà nội anh ở, khi đó ông nội anh và ba chị gái cha anh phải đi cắt lúa thuê tận Đồng Tháp, khi ông anh về biết chuyện chú anh bỏ thành phố về thì tức giận có mắng chửi, bảo chú vào nhà ở thì chú không nghe, chú đòi dựng lều ở riêng, ông anh không làm cho thì chú tự gom cây, cành dựng tùm hum như cái lều vịt để ở, suốt ngày quần chùng áo dài ngồi đọc sách và viết lách gì đó trong lều, cả ngày chỉ ăn chút cơm.. cây cành chất đầy xung quanh, rồi không biết sao đó thì cái lều đó bị cháy ban đêm, chú anh chết cháy trong đó, sách vở áo quần của chú cháy rụi hết không còn gì..

..

Cha anh cũng lưu lạc khắp nơi làm thuê làm mướn nuôi gia đình, mấy cô bác gái anh cũng vất vả, người bác gái hay bị “nhập” còn không lấy chồng, mãi tới khi chú út mất thì lại ít bị nhập hơn bà đi tu tới năm gần trăm tuổi mới mất.

Tới anh thì cũng lưu lạc nhưng may mắn hơn cha và chú, chỉ trong vòng chưa tới 30 năm, mấy anh em anh chị đã gây dựng lại được phần nào cơ ngơi xưa của gia tiên, khi có tiền anh đã vội về quê nhà và mua lại đất đai xưa đã vì nghèo khó cha ông phải bán đi, dù không phải tất cả nhưng mảnh đất giờ chính là nơi xưa gia tiên nhà anh đã từng có ngôi nhà to ở đó, dấu tích xưa giờ gần như không còn gì, chỉ còn vài ba cái trụ xây cũ có những hoa văn, một ngôi nhà xưa không biết để làm gì vì nó thấp và khá bé, anh nói là khi anh chuộc về người ta làm nơi nhốt bò, may là họ không phá nó đi mà vẫn bỏ đó, anh cũng không phá bỏ mà sửa lại cho sạch sẽ cẩn thận hơn thôi.

Mấy anh em nhà anh chị khi làm ăn được đã đưa con cháu đi làm theo hết, nhiều lần những dịp tết cả nhà quay về sum họp, anh chị có hai đứa cháu trai, một đứa là cháu ngoại anh và một đứa là con của em trai anh, anh nói hai đứa nhỏ này là hay thấy ông chú út nhất, vài lần thấy chú út mặc áo đỏ đi lại trên nóc ngôi nhà thờ tổ của anh, lần thì cả nhà ngồi ăn cơm thấy chú út mặt đỏ gay đi vun vút từ ngoài nhà vào rồi lên thẳng cầu thang, thằng cháu nhỏ hét ầm lên và nó chạy theo la cha ơi ông thần tài vừa chạy vô nhà mình..

Bà nội anh trước khi mất vẫn khoẻ và minh mẫn, một hôm buổi đêm bỗng dậy và nói với mẹ anh rằng má thấy thằng út nó mặc cái áo đỏ quỳ ở đầu giường nó nói má ơi mai con đón má…

Lúc đó thì mẹ anh tưởng bà nằm mê thôi, ai ngờ đâu đúng ba bữa sau bà ngủ rồi sáng không dậy nữa..

..

Khi tâm sự với tôi anh đã nhiều lần bật khóc khi nói rằng anh tiếc vì giờ này ông bà anh, cha anh cùng những người bác gái lại không còn để nhìn thấy những gì anh đã cố công gây dựng lại.

Tôi chỉ biết khoác vai an ủi anh thôi.

Và tôi tin rằng ở nơi nào đó ông bà, cha anh cùng các cô bác họ hàng gia tiên anh đều nhìn thấy những gì anh chị và các anh em của anh đã làm được hôm nay.

Tôi tin vậy để sống nhẹ nhàng hơn với cuộc đời này.