CHAP 75:

LAI RAI CHUYỆN CAO XƯƠNG

Trước khi lai rai hầu chuyện bà con, xin phép được cho tôi nói trước là tôi không phải người sành về các loại này..chỉ là nhìn và nghe thấy, và có những chuyện tôi thấy từ rất lâu rồi nên có thể nhớ nhớ quên quên, xin mọi người thứ lỗi nếu có múa rìu qua mắt thợ.

Vào tầm cuối thập niên 80, khi đó tôi ở khu vực Bản Phía, nơi này cuối huyện Mường Pêu tỉnh Hủa Phăn, Lào. Một bên là đường biên giới giáp tỉnh Điện Biên của VN, bên giáp Na Vai của tỉnh Phongsaly.

Nơi này rừng rậm rịt và núi đá cao ngất, các loại thú còn nhiều vô kể, ngày nào cũng thấy thợ săn gánh thú đi ra từ phía ngã ba Ban phia, đủ các loại thú rừng, từ chim tới thú to nhỏ lớn bé..đủ cả.

Chúng tôi ở ngay ngã ba nên gần như ngày nào cũng thò ra đường hóng chuyện bà con đi săn qua, tôi chỉ tò mò tới những con thú to như trâu bò, hươu nai, gấu..vv

Nếu thợ săn ở gần đó thì chúng tôi chạy theo xem họ thịt, rồi có gì thì đem ra đổi lấy thịt ăn, người Lào rất tốt nên khi chúng tôi chả còn tiền bạc hay đồ dùng gì đổi họ lại gọi ra cho vài con thú nhỏ hoặc ít thịt lúc họ xẻ thịt, ngày đó họ chỉ săn về ăn thôi chứ chưa buôn bán như sau này.

Một lần có một toán thợ săn hổ người Miến Điện và Trung Quốc đi qua, những người thợ săn to khoẻ lầm lỳ, tóc tai dài cợp và ánh mắt có gì đó khá man dại, họ khiêng theo một cái dó (áo quan làm bằng một khúc cây) bên trên nắp kênh lên, tưởng người chết nên chúng tôi thò ra hóng, hoá ra trong đó không phải là người, mà là một con hổ vằn đen vàng, thối um to như con bò, chân trước bị giập nát vì đạn ghém, người lỗ chỗ vết thương.

Những người đó khiêng con hổ về nhà anh Min, một thợ săn đầu phường.

Lúc đó mới tờ mờ sáng, thấy đèn đuốc và chó sủa nên chúng tôi ba chân bốn cẳng chạy theo xem.

Họ thả cái dó xuống và nhanh chóng bày lễ cúng, ở ngoài sân và cả trong nhà anh Min, lễ cúng gồm gà sống, thịt sống, rượu và gạo nếp đựng trong những ống nghẹ, một loại cây to như cây nứa tộ. Tay thầy cúng người Tàu mặc áo sặc sỡ có tua rua và những quả chuông đồng và bạc, đội mũ thông thiên, cầm bó hương và một thanh kiếm nhảy múa cúng bái khá lâu, và có xin âm dương cẩn thận.

Xong xuôi họ mang xác con hổ ra suối nước ngay trước nhà anh Min, xẻ thịt con hổ, con hổ chết chắc đã lâu nên trương sình và thối um thậm chí có cả giòi bọ ở những vết thương, họ xả thịt và da cùng nội tạng vứt hết xuống suối chỉ lấy mỗi xương, những người thợ săn lầm lũi làm việc đàn bà ko được lại nơi đó, sau đó họ lọc xương ra thành đống, những xương ống có tuỷ bên trong thì lấy đá đập cho vỡ, chả hiểu sao không dùng dao mà lại dùng đá cuội để đập vỡ ống xương.

Sau đó đào một hố đất, rải một lớp đá sỏi dưới và xếp xương hổ cùng một số xương con gì đó nữa xuống và lấp đất.

Trong khoảng vài ngày thì họ chuẩn bị đào một cái hố để làm bếp, gần giống bếp Hoàng Cầm của lính hay nấu cơm trong rừng vậy và để trên đó một chiếc nồi to và cao, nó được chôn chìm xuống phía dưới bếp chỉ hở lên chừng 30cm, rồi dựng một cái lán lên trên.

Vài ngày sau khi hạ thổ xương (chôn dưới đất, và phơi sương) thì họ móc số xương hổ kia lên, giòi bọ thối um, họ đem ra suối rửa rất cẩn thận tỉ mỉ từng chút một cho không còn bám chút thịt hay tuỷ xương nào còn dính nữa, mùi tanh và gây gây bốc lên rất ớn, nói thật là nó có mùi tanh như xác người vậy.

Sau khi làm sạch xương họ còn ngâm nó trong một thứ nước lá gì đó, có vài thứ nhưng trong mùi nó bốc lên thì tôi thấy rõ nhất là mùi gừng và mùi gì như mùi lá trầu không vậy.

Rồi tráng rửa qua thứ nước gì như nước gạo, trắng đục và rượu trắng nữa.

Riêng cái công đoạn làm sạch xương và ngâm rửa cũng tới vài ngày.

Sau đó họ xếp vào cái nồi từng lớp cẩn thận, lạ là không riêng xương hổ, những thứ xương khác gồm đầu và sừng sơn dương, trông như đầu con hoẵng con, sừng hươu hay nai gì đó khỉ và rùa đá mui gồ bụng vàng, và cả những thứ xương gì đó có màu vàng sậm, tôi nghi đó là xương người, dưới đáy nồi xếp rất nhiều những khúc gỗ vang đỏ ăn có vị ngọt, và rất nhiều cục thuốc phiện hoà ra với thứ gì đó như mật ong, thuốc phiện thì kỵ rượu nên có nhiều người khi say rượu nhưng uống một ly rượu cao hổ vào là tỉnh rượu. Rồi cả thục đen nữa, trong những thứ thuốc nam họ cho vào thì tôi chỉ nhận ra loại cục đen đen có mùi thơm là củ thục thôi, vì tôi từng được họ cho ăn cái củ đó.

Người nấu cao thì công việc của họ là bí mật, nên chẳng có chuyện hỏi gì được họ, chúng tôi chỉ có thể đứng lén quan sát và phỏng đoán thôi.

Trước khi xả thịt hổ và nổi lửa nấu đều làm lễ cúng, khi trời tối họ bắt đầu đốt lửa nấu, múc nước dưới suối lên đổ vào và nấu.

Tôi thấy cái công đoạn nó thật nhiêu khê và cầu kỳ, họ nấu tới mấy ngày mấy đêm, mùi nó bay ra khiến chó nhà ngửi thấy cúp đuôi chui vào gầm sàn nhà nằm run dúm ró hết, và sợ bỏ cả ăn, chỉ có những con chó săn từng được xơi thịt hổ rồi thì có vẻ tỉnh bơ không sợ.

Rồi họ múc nước ra theo từng canh giờ thì phải, sau đó những nước múc ra lại đổ vào với nhau và nấu nữa, rồi còn ngưng và lọc gì đó nữa mới ra thành cao, nhưng những việc đó họ làm trong lều kín tôi không tiện ngó vào xem được.

..

Sau này vài lần cũng có xem qua nhiều người nấu cao hổ, những người giàu có, có tiền ở Việt Nam được gọi là đại gia, họ sang lào mua hổ và thuê thợ của Lào hay Trung Quốc nấu, tôi thấy cũng khá nhiêu khê, và hình như không bao giờ thiếu màn cúng lễ trước khi nấu, và những “đại gia” này bề ngoài có vẻ thân nhau như shit với đít nhưng cũng chả tin nhau trong vụ nấu nướng này, một là họ đặt camera hoặc làm khoá nồi bao nhiêu người bấy nhiêu cái khoá và khi ra nước thì tất cả cùng có mặt, ngưng cao và chia cao cũng vậy, khá là bôi bác và bần tiện…

Anh bạn tôi trùm về nấu cao hổ kiểu đó cười khà khà bá vai kể tôi nghe nhiều chuyện bi hài trong cái vụ nấu cao này, ví dụ như xương hổ có khi cũng bị nhồi thêm cả xương trâu bò vào tất nhiên là phải những tay “thứ thiệt” mới làm được trò đó, việc đó không đơn giản như ta nấu nồi lẩu có thể bỏ tùm lum hổ lốn vào được, xương hổ nguyên con nó có một trọng lượng khá lạ lùng. Ngoài cách “soi” lỗ mắt phượng hình bán nguyệt ở chân trước ra thì còn cách kiểm tra nữa là cân lên, theo tỷ lệ 7/1, ví dụ bộ xương đó 70kg thì riêng cái đầu hổ tính cả răng thì đúng y là 10kg, còn lại bộ xương là 60kg.

Xương hổ đặc và nặng gõ vào tiếng kêu như gõ vào gỗ cứng hay tiếng rơi nặng như xương của người.

Người ta nói nấu cao hổ muốn tốt và “đủ vị” thì phải bỏ cả xương bánh chè người vào, vì nghe nói xương đó có tác dụng chữa xương khớp, và ngoài ra nó còn yếu tố tâm linh gì đó.. nhưng những người Lào ngày xưa tôi thấy họ nấu cao hổ thì không có cái xương bánh chè người, mà có những ống xương màu vàng khá lạ, anh bạn nói vì con hổ đó xơi quá nhiều người rồi nên tính “tinh” nó có thừa, không phải thêm xương bánh chè nữa, và xương hổ rừng nhất là hổ từng xơi người thì có giá trị hơn hẳn những bộ xương hổ thường còn hổ nuôi thì xương nó gần như chả có giá trị gì.

Tại sao nhiều người nói uống lúc đầu có đỡ đau xương, có “sung” nhưng được thời gian sau lại y như cũ là vậy.

Thuốc phiện cũng chỉ có tác dụng ở một khoảng thời gian nhất định thôi, không thể là mãi mãi được..

“Mà tôi chuyên về những cái đó đây, nên nói thật với anh thực ra thì không có gì là “màu nhiệm” đâu, cao hổ ấy…nó tốt, bổ “dương” chẳng qua là thuốc phiện trong đó thôi, một lượng thuốc vừa đủ có thể từ trên bảo dưới không nghe bỗng trở thành từ tinh mơ tới tờ mờ ngay, rốc két một giờ hay rốc két một tuần, một tháng cũng dựa vào cái đó, chứ bổ béo gì đâu”..Anh bạn vừa vỗ vai vừa cười ha hả nói với tôi về “công dụng” của cao hổ vậy.

Nếu nấu cao mèo đen mà anh bỏ thuốc phiện và thêm các vị thuốc khác vào thì có khi nó còn tốt hơn cao hổ vậy, đừng tốn tiền mua thứ cao hổ ăn cỏ thời buổi này anh ơi, hổ giờ chỉ còn trên tivi thôi chứ rừng còn đâu mà lắm cao thế.

Nghe có lý thật, và cũng may tôi khố rách áo ôm không phải đại gia thừa tiền lắm bạc mà đi săn lùng ba thứ tào lao đó làm gì, nhưng nghe anh nói quả là có lý thật.

Các tín đồ hay “thánh cao hổ” có thể vào chửi tôi, nhưng đó là những gì tôi nghe từ chính miệng của trùm về nấu cao hổ nhiều cao hổ nhưng chả uống bao giờ nói cho tôi nghe vậy thôi, chứ bản thân tôi không phải người sành sỏi mà dám nói vậy.

…

Còn vụ cao nữa, vụ “nấu nướng chế biến” ra thứ cao này xin nói trước là tôi không được chứng kiến tận mắt, mà chỉ nghe anh tôi kể lại thôi, có gì không đúng mọi người cũng bỏ qua nhé.

…

Một lần ở Cao Bằng, tôi được các anh mời ăn cơm, trong bữa ăn, anh tôi mang ra một bình rượu nhỏ, anh hỏi tôi có dám uống không, khi hỏi là rượu gì mà “nguy hiểm” vậy anh?

Anh đáp thủng thẳng..rượu ngâm cao bành trướng cậu ạ.

Thoáng giật mình nhưng tôi cũng mở nắp bình và nhâp thử một chút xem mùi vị nó ra sao.

Nó được ngâm cùng những thứ khác như sâm và thuốc phiện cùng những vị thuốc nam khác, nên ngoài mùi thuốc nam ra thì vẫn có mùi hơi tanh tanh..

Anh lôi ra thứ “của nợ” đó cho tôi xem, nó được gói trong một mảnh ni lông dày, màu đen xỉn có mùi mốc mốc, gây gây và thoảng tanh tanh..( cao thường)

Miếng thứ hai màu đen pha nâu nâu mùi “gắt” hơn miếng kia, khi cắt một miếng mỏng soi lên ánh nắng nó có màu hơi hồng hồng..(cao toàn tính)

Hai thứ đó anh bỏ trong cái hũ sành kín nắp và bỏ phía dưới đất đằng sau ngôi nhà.

Theo lời anh nói, sau sự kiện 17/2/1979 những đồng bào dân tộc đã gom những cái xác lại và lóc thịt ra lấy xương nấu thành cao.

Anh cũng không phải trực tiếp nấu mà chỉ nghe người biếu thứ đó kể lại, họ nấu như nấu những thứ cao khác thôi, cũng có những vị thuốc nam kèm theo và không thể thiếu thần sa hay chu sa để trừ bớt tính “tà” của thứ đó.

Loại “cao” này ngoài “tính năng” bổ béo gì đó thì còn thêm “tính năng” cho con nít yếu vía khó nuôi, hay khóc đêm, người yếu vía hay bị lạnh lưng, rợn tóc gáy, nổi gai ốc..sợ bóng tối..vv, khi uống vào sẽ đỡ được.

Nói thật là tôi không biết nó có đúng vậy không, vì tôi chưa từng thử, và bản thân cũng không bị những chứng như trên nên không rõ đúng sai, nhưng có nghe khá nhiều anh kể là uống vào bị thay đổi tính nết..giống như uống mật gấu vậy.

Mật gấu đây là gấu rừng, thợ săn có bí quyết để khi hạ con gấu xong lấy được cái mật của nó lúc nào là tốt nhất, vì nếu gấu bị thương mật nó nhanh chóng chạy tới khu vực vết thương, nhất là khi nó bị bắn rơi từ trên cây xuống thì mật ko tốt như khi nó nằm ngủ trong hang bị bắn hạ.

Mật gấu rừng thì khác rất xa với mật gấu nuôi mà bây giờ người ta bán nhan nhản có khi theo lít và giá vài mililit có khi chỉ bằng một thùng bia.

Người ta gọi là mật nhưng thật ra thứ đó chỉ giống như huyết tương hay nước mô của con gấu thôi, tháng hai tháng đè nó ra hút mật, mỗi lần hút cả chén thì có mà voi cũng chả đáp ứng nổi.

Mật gấu rừng là một thứ hoàn toàn khác, người ta có cách để thử nó, đơn giản nhất là lái cái tăm chấm một chút vào mu bàn tay, và liếm phía lòng bàn tay mà có vị đắng thì là đúng, hoặc chấm một chút vào trán nhưng liếm mép thấy vị đắng…

Mật gấu chạy rất nhanh, và làm dịu cơn đau ngay lập tức, đó là gấu rừng và túi mật màu đen nâu, còn gấu nhà thì quý vị uống cả lít vào tôi không dám nói có đắng không nhé.

Uống mật gấu rừng pha rượu thì tôi không biết nó có tốt không và bổ béo chỗ nào, nhưng thay đổi tính nết là có thật, người lành tính có khi uống xong trở thành nóng nảy hung bạo, người nóng tính có thể lành tính đi hoặc có khi hoá rồ thêm, cái đó tôi từng được biết và chỉ biết vậy thôi chứ không đủ trình độ để giải thích cụ thể được.

Cao người cũng giống mật gấu ở chỗ đó, người uống có thể thay đổi bản tính một cách lạ lùng, có người như thành một người khác, điều này cũng khó lý giải như với mật gấu, tôi chỉ có thể kể cho bà con nghe vậy thôi chứ còn tại sao lại thế thì xin nói thật là tôi không biết ạ.

..

Cái trò nấu cao này oái oăm thay lại bắt nguồn từ phía bên Trung Quốc, người Tàu với đủ ngón “man di mọi rợ” trong đó có vụ nấu cao người này, thật ghê sợ và khủng khiếp, nếu ai chưa từng nghe thấy có thể sẽ nói tôi nói dóc.

Nhưng nó có thật bà con ạ, ở bên đó có trò đào trộm mộ người sống thọ trộm xác nấu cao, hoặc trộm xác sư tăng có đức đạo cao nữa, chuyện này dài và tôi xin kể cho bà con nghe vào bài khác dịp khác nhé.

Còn bình thường họ nấu cao người như nấu cao những loại thú khác, nếu có điều kiện thì xử lý xương cẩn thận thì là cao thường, còn nấu cao toàn tính thì thứ cao đó ghê hơn, cái xác chỉ bỏ ruột và nấu cả thịt luôn, nên có màu sắc và mùi vị ghê hơn, khó bảo quản hơn, và có người cho rằng nó “tốt” hơn.

Ở Cam thì tôi từng bắt được vài người dân buôn có mang theo những cái túi mà khi đổ ra ai biết cũng phải rùng mình, cả mấy chục cái xương bánh chè người trong đó, tra hỏi thì họ nói thu nhặt gom lại bán cho người Hoa, làm gì thì họ không biết, xương người vô thừa nhận ở Cam thì nhiều nơi như củi trong rừng..

Người Hoa thường lấy cái bánh chè người đó mài ra pha hay ngâm vào rượu cùng vài vị thuốc khác nữa và không thể thiếu thuốc phiện, để chữa bệnh đau xương khớp, chả biết công dụng ra sao nhưng tôi thấy tận mắt họ mài và uống cái đó.

Còn có người thì họ nấu cao, gom nhiều cái xương bánh chè đó, lẫn với tay khỉ đầu dê núi, sừng nai, ức rùa, xương chân của trâu bò..và nấu cao, thấy nói cũng là chữa xương khớp gì đó, thứ cao này có màu nâu nhạt và thối thum thủm, rất dính như keo vậy..

..

Tôi chỉ tò mò thu nhặt những câu chuyện trên đường nơi tôi đi qua vậy thôi, kể lại bà con đọc cho vui, chứ dùng hay sưu tầm những thứ thổ tả đó thì không, sừng tê, cao hổ, mật gấu thậm chí cao người..người ta cho tôi cũng không lấy, và không dùng những thứ đó, chỉ xem, nghe, thấy..để biết thêm thôi.

Người ta cứ đồn thổi và thêu dệt lên là bổ béo hay thần kỳ..thực ra thì…tôi chả thèm dùng, cũng có thể do tôi ngu dại…đơn giản là tôi thấy những người làm những thứ đó ra họ cũng..chẳng dùng và khi hỏi thì họ chỉ cười mỉm với mình thôi.

Hiểu sao thì tự mình mày mò thôi😜.

Tôi bận việc rồi, xin chúc mọi người ngày nghỉ vui vẻ nhé, anh em nào có rượu cao hổ lôi ra uống thôi🍻🍻🍻🤣🤣